Autyzm u dzieci – objawy, które powinny zaniepokoić każdego rodzica, cz. II

W poprzedniej części pisaliśmy o podstawowych elementach rozwoju dzieci w wieku do szóstego miesiąca życia oraz od szóstego roku życia do roku. Zwróciliśmy też uwagę, jakie zachowania dzieci mogą zaniepokoić ich opiekunów. Mogą one świadczyć o zaburzeniach ze spektrum autyzmu, ale nie muszą – na pewno jednak powinny skłonić rodziców do udania się z dzieckiem do poradni psychologiczno-pedagogicznej, celem zdiagnozowania u dziecka ewentualnych nieprawidłowości. Na jakie zachowania powinni zwrócić rodzice u dziecka półtorarocznego i dwuletniego?

Rozwój dziecka między 18. a 24. miesiącem życia

W tym wieku dziecko powinno umieć już chodzić. Większa samodzielność stwarza znacznie więcej okazji do poznawania otaczającego go świata. Kolejne odkrycia wzbudzają jeszcze większe zainteresowanie otoczeniem – i  tak obserwacji i nowych doświadczeń nie ma końca. Jeśli więc Twoje dziecko nie jest zainteresowane tym, co je otacza, skonsultuj się ze specjalistą w poradni psychologiczno-pedagogicznej. Wywiad z rodzicami, kilka spotkań z psychologiem i pedagogiem pozwolą postawić diagnozę i w razie potrzeby zlecić odpowiednią terapię.

Dziecko w tym wieku jeszcze nie potrafi, ale usilnie próbuje nawiązać kontakt z rówieśnikami, jest żywo zainteresowane zabawami ruchowymi i ekspresyjnie reaguje na wydarzenia. Jeśli jest zadowolone, szczerze się uśmiecha, gdy się smuci lub coś je boli, płacze. Nieokazywanie uczuć, brak próby nawiązywania kontaktu z rodzicami i rówieśnikami powinno zaniepokoić opiekunów.

Dziecko w tym wieku lubi wyzwania, o ile jest w stanie im sprostać. Organizuj dziecku zadania ani łatwe, ani trudne – tak, by ich realizacja sprawiała mu prawdziwą radość. Ponieważ dziecko w tym wieku jest bardzo żywiołowe, samo będzie szukać sposobów, by energię wykorzystać na różne sposoby. Jeśli chcesz mu czegoś zabronić, zrób to stanowczo i bądź konsekwentny. W większości przypadków staraj się jednak odwrócić uwagę. Zamiast powiedzieć „nie podchodź do okna”, użyj sformułowania „podejdź do mnie”.

Rozwój dwulatka o objawy autyzmu

W tym wieku dziecko już dość dobrze rozumie, że jest odrębną jednostką i na każdym kroku podejmuje próby samostanowienia. Dlatego w tym wieku zaobserwujesz różne nastroje i humory dziecka, częste zachowania na przekór. Trudniej będzie także odwrócić jego uwagę, gdy będziemy chcieli je odwieźć od popełnienia błędu. Cierpliwość i stanowczość sprawią, że trudny charakter dziecka będzie łatwiejszy do opanowania.

Dwuletnie dziecko lubi imponować rodzicom i ich naśladować. To doskonała okazja, by nauczyć pociechę, że w domu należy sprzątać, że obiad trzeba ugotować, a piasek w kuwecie kota należy zmienić. Najlepiej, by dziecko często obserwowało rodziców, gdy Ci wzajemnie pomagają sobie w obowiązkach domowych. Do najprostszych czynności można nawet zaangażować dziecko – np. do podania lekkiego przedmiotu.

Dwulatek coraz sprawniej radzi sobie z komunikacją. O sobie najczęściej mówi imiennie, często używa „swoich” słów, niezrozumiałych czasami nawet dla rodziców. Niektóre dzieci budują także proste zdania, ale nie jest to regułą. U dzieci może też wystąpić echolalie, czyli skłonności do powtarzania po rodzicach każdego słowa jak echo. Nie jest to niepokojący objaw, o ile zniknie do trzeciego roku życia.

Diagnozowanie autyzmu – badania, które może przeprowadzić rodzic

Rozwój każdego dziecka przebiega nieco inaczej, choć istnieją pewne wzorce, których brak powinno zaniepokoić opiekunów. Dzieci od 16. miesiąca życia można poddać badaniu przesiewowemu M-CHAT-R, które rodzice wykonują samodzielnie w domu. Polega ono na wypełnieniu testu, który można pobrać bezpłatnie z internetu, a uzyskane w nim punkty pozwolą uspokoić rodzica lub zmotywować go do szybkiej wizyty u psychologa.

Im dziecko starsze, tym łatwiej wychwycić pewne nieprawidłowości. Pamiętaj, że im wcześniej autyzm czy Zespół Aspergera zostanie zdiagnozowany, tym większe szanse na samodzielność dziecka z zaburzeniami w życiu dorosłym.