Afty na błonie śluzowej jamy ustnej to otwarte owrzodzenia, występujące w postaci nadżerek. Spotykane najczęściej u osób dorosłych, częściej przyjmują mniejsze rozmiary i są stosunkowo mało dokuczliwe. Jednak, gdy afta jest duża i pojawiła się w strategicznym miejscu, może być przyczyną silnego bólu. Dowiedz się, jakie są przyczyny powstawania aft na dziąśle, języku i wewnętrznej stronie policzków, jak je leczyć i jak zapobiegać ich powstawaniu.
Przyczyny powstawania aft w jamie ustnej
Afty najczęściej powstają w wyniku uszkodzenia mechanicznego błony śluzowej lub nieprawidłowej higieny jamy ustnej. Spożywanie zbyt gorących pokarmów, skaleczenia sztućcami lub przygryzanie warg może skończyć się właśnie powstaniem aft. Z kolei niedokładne lub zbyt rzadkie mycie zębów prowadzi do nadmiernego, szybkiego przyrostu kamienia nazębnego, w wyniku czego mogą powstawać afty na dziąśle, ja policzku, na języku, a nawet na gardle.
Afty w jamie ustnej mogą być także objawem niedoborów witamin A, B i E, kwasu foliowego, żelaza lub cynku. Również spożywanie niektórych produktów spożywczych zwiększa ryzyko powstawania aft. Jeśli więc problem się powtarza, należy ograniczyć w diecie cytrusy, paprykę, pomidory, truskawki, czekoladę oraz pszenicę.
Czasami afty na dziąśle pojawiają się również podczas wyrastania zęba mądrości, szczególnie, gdy ósemka ma trudności z całkowitym wydostaniem się na powierzchnię dziąseł. Inną przyczyną powstawania aft jest stres, przemęczenie, osłabiona odporność, a także takie choroby, jak alergie pokarmowe (w szczególności na gluten), infekcje wirusowe, choroby autoimmunologiczne, choroby jelit (w tym choroba Leśniowskiego-Crohna), zmiany hormonalne, białaczka czy zakażenie wirusem HIV.
Jak leczyć afty na dziąśle, języku i wewnętrznej stronie policzków?
W większości przypadków afty w jamie ustnej nie stwarzają dużych problemów. Są źródłem niewielkich dolegliwości bólowych, nie utrudniają jednak picia, jedzenia czy mówienia. W takich sytuacjach afty możemy leczyć domowymi sposobami. Wystarczą napary z rumianku czy szałwii, a także okłady z torebek herbaty, by złagodzić ból, obrzęk i przyspieszyć gojenie się błony śluzowej. Warto także sięgnąć po specjalistyczny preparat na afty lub płyn do płukania jamy ustnej z chlorheksydyną, która działa bakteriobójczo, a ponadto przyspiesza proces gojenia się ran w jamie ustnej. Jeśli jednak ból utrudnia codzienne funkcjonowanie, a afta nie zmniejsza się po 2 tygodniach, powinniśmy udać się do lekarza stomatologa.
Afty na dziąśle – profilaktyka nadżerek w jamie ustnej
Najważniejsze w profilaktyce aft jest prawidłowa higiena jamy ustnej. Zęby należy myć co najmniej 2 razy dziennie, nie krócej niż 2 minuty, stosując do tego miękką szczoteczkę. Zęby należy również nitkować, a każde mycie zębów kończyć płukaniem jamy ustnej.
Ponadto należy regularnie zdejmować kamień nazębny u stomatologa, gdyż to w nim kryje się najwięcej chorobotwórczych bakterii. Oczywiście systematyczne przeglądy oraz szybkie leczenia zębów i dziąseł, jeśli tego wymagają, są również niezbędne, by zapobiegać powstawaniu aft. Należy również dbać o zdrową, zbilansowaną dietę, pełną witamin i minerałów. Warzywa i owoce należy przed podaniem myć, a osoby ze skłonnością do aft powinny unikać ostrych dań.
Jeśli afty na dziąśle powracają dość często, warto zgłosić ten problem stomatologowi na wizycie kontrolnej. Pamiętajmy jednocześnie, że afty u dzieci za każdym razem należy konsultować z lekarzem.